Werken met een angstig paard

Misschien hebben jullie hier en daar wel wat meegekregen over het werken met het angstige paard ‘Skír’. We hebben een ontzettend fijne doorbraak gehad in de afgelopen week, ik zal jullie er zo meer over vertellen. Eerst zal ik kort de problemen van hem schetsen.

Skír was erg bang voor mensen, maar al helemaal voor mensen met een halster. Hij vluchtte regelmatig weg, soms als hij in paniek was wilde hij ook wel eens steigeren. Hij had al meerdere eigenaren gehad en was 12 jaar toen hij bij mij kwam.

Wat je vaak ziet bij paarden die bang of onzeker zijn, is dat het hun hele leven kan beheersen. Soms lijkt het of het altijd dat stille paard daar achterin de hoek is dat niemand opmerkt. Dit komt omdat ze ergens zijn vergeten hoe ze moeten communiceren met mensen, of misschien hebben ze het nooit geleerd.

In het geval van Skír kwam daar vermoedelijk ook nog een trauma bij. Zeker met het halster en de zweep. Hij is één keer zo erg in paniek geraakt toen ik een stok in de lucht hield dat hij maar bleef rennen, hij ging zo hard door de bochten dat hij zelfs kwam te vallen. Hij steigerde nog en vluchtte vervolgens weer de andere kant op. De stok was allang uit het zicht verdwenen, maar je kon duidelijk aan hem merken dat sommige beelden, geluiden of spullen hem weer terug brachten naar een periode of ervaring die hij als zeer angstig heeft ervaren. Paarden zoals Skír doen vaak alles ontzettend goed. Je kunt ze makkelijk meenemen, ze zijn erg meewerkend en vaak kun je er ook zonder problemen een zadel opleggen. Waarschijnlijk gebeurt er iets dat in jouw ogen helemaal niet verkeerd is, maar voor een gevoelig paard is het veel te ver gegaan.

Het probleem ontstaat meestal als het paard eigenlijk heel veel spanning heeft, maar dit niet laat zien. De signalen zijn soms zo klein dat je er makkelijk overheen kunt kijken. Als je je afvraagt hoe je dit kunt voorkomen of oplossen, dan moet ik antwoorden dat daar veel tijd in gaat zitten. Een aantal stappen zijn toch erg belangrijk:

  • Houd er rekening mee dat voor dit soort paarden ALLES vaak erg veel spanning oplevert. Probeer je training in kleine stappen te verdelen en voor alle nieuwe dingen drie keer meer tijd te nemen dan bij andere paarden.
  • Leer dat het paard met je kan praten. Laat hem weten dat jij die kleine bewegingen opmerkt. Ga lekker eens bij hem in de wei liggen en observeer hoe hij zich gedraagt. Zeker ten opzichte van andere paarden, hierdoor zul je hem beter begrijpen.
  • Werk aan zijn zelfvertrouwen. Vaak is dat ontzettend laag bij dit soort paarden. Mag ik echt door dit hekje heen? Kan ik zomaar achter je aan komen? Moet ik niet véél meer afstand van je houden? Doe ik het wel goed?
  • Wees voorbereid op onverwachte situaties. Ja als ik het zo lees lijkt het onmogelijk, maar geloof me, het is zeker te behalen. Stel jij bent grondwerk met je paard aan het doen en je laat per ongeluk het touw vallen. In een snelle beweging (zodat je paard er niet op gaat staan) wil je het weer van de grond af rapen waar je paard vervolgens van schrikt. Voordat je het touw te pakken hebt is je paard door de bak aan het draven. Plotseling voelt hij het touw tegen zijn benen aankomen en raakt in paniek. Mensen denken dat paarden onvoorspelbaar zijn, dat valt echter reuze mee. In deze situatie had jij al heel veel aan het paard kunnen leren, waardoor hij niet angstig weg was gerend. Je kunt bijvoorbeeld tijdens het wandelen oefenen dat je struikelt, niest, aan het hoesten bent, een sprongetje maakt of met je zweepje tegen een takje aan tikt waardoor er ineens blaadjes bewegen.. Ook een goede oefening is een halstertouw om het been van je paard heen. Niet helemaal maar gewoon 1 keer omslaan. Op deze manier leer je je paard niet bang te zijn voor iets dat zijn benen vast heeft.

Toen Skír hier net was liet hij van alles zien. Hij was bang voor mensen, ik mocht wel bij hem in de buurt komen als ik niet recht op hem af liep en deed of hij totaal niet belangrijk was, maar als ik hem dan aan het aaien was of gewoon naast hem stond kon hij ineens in paniek wegspringen. Alsof ik zojuist mijn schaapskleren had uitgetrokken en er een grote boze wolf onder vandaan kwam. Ik vermoed dat dit met zijn trauma te maken had. Mensen met PTSS kunnen ook door een geluid ineens weer terug zijn op de plek waar ze de angst opgelopen hebben.

Op een gegeven moment had ik een lekker plekje gevonden onder zijn buik en hij genoot enorm als ik hem daar kriebelde. Het eerste dat ik belangrijk vond om hem te leren was dat mensen gewoon leuk zijn. Als hij aan het eten was ging ik gezellig naast hem staan (dit stelde hij echter niet zo op prijs), hij liep weg om ergens anders te gaan eten en ik herhaalde weer wat ik net ook had gedaan. Zo liepen we best een tijd samen door de bak.

Langzaam werd hij ook nieuwsgieriger naar mensen en kon ik makkelijker bij hem in de buurt komen en hem aaien. Ik stond zijn rug een beetje te masseren en wilde toen een tweede hand ook op zijn vacht leggen, vervolgens sprong hij, eigenlijk nog voordat ik het doorhad, drie meter opzij en bleef daar verschrikt staan. Ik keek verbaast achter me met de verwachting een spook te zien. Langzaam realiseerde ik mij dat niets anders de reactie had veroorzaakt dan ik. IK had mijn tweede hand op zijn rug gelegd en dat was de reden voor hem om weg te springen. In alle rust liep ik weer op hem af en ben ik dit gaan oefenen. Ik kwam telkens meer situaties tegen die hij erg spannend vond. Zoals bijvoorbeeld zijn manen een stukje optillen, hem op zijn voorhoofd kriebelen, zijn staart vastpakken en achter hem langs lopen (ook al liep ik tien meter verderop). Als we dit aan het oefenen waren ging het de hele dag goed, maar de volgende morgen moesten we weer opnieuw beginnen.

Heel voorzichtig was er verbetering te zien. Vreemde mensen konden al op hem aflopen om hem te aaien. Ik was begonnen met het trainen met halster. In het begin duurde het 20-30 minuten of langer om hem te pakken. Dit maakte niets uit, het ging namelijk niet om het pakken zelf, het ging om het verminderen van de angst vóór het pakken. Hij wilde ook nog wel eens de kont naar je toe draaien als weglopen niet meer werkte. Ik had hem in de eerste week al geleerd dat dit beslist niet de bedoeling was, waardoor je op zulke momenten weer op je basis kunt terugvallen.

Ook dit ging telkens beter, we waren heerlijk met grondwerk bezig, hij leerde netjes meelopen, we gingen regelmatig wandelen, hij kon op commando een voetje optillen, borstelen ging zonder problemen en hij was ook al bekapt. We zijn gaan oefenen met schriktraining. Opzadelen en netjes blijven staan als ik op een krukje stap, lange teugelwerk (erg belangrijk!) en rechtrichten. Laatst ben ik voor het eerst opgestapt, ik merkte dat er nog veel spanning bij hem zat dus we moesten nog meer werken aan het loslaten hiervan. Ook heb ik hem geleerd zonder zadel op te stappen, ook zonder krukje. Hij moet namelijk alles leren. Een heerlijke buitenrit kan vervolgens alleen nog maar meevallen.

Afgelopen week hebben we veel geoefend op ontspanning. Ik werk met een paraplu, deze houd ik over zijn rug op de plek van het zadel (soms zeg ik: ‘de paraplu stapt op’). Hij raakte er behoorlijk van in paniek maar daar hebben we onze oefeningen om rustig van te worden voor. De paraplu is namelijk eng, maar met mensen heeft hij een trauma, dus die zijn nog véél enger! Als hij nog erg angstig wordt van de paraplu, dan kan ik er nog helemaal niet op. Na dit een aantal keer te oefenen merkte ik dat hij ineens doorhad dat hij eigenlijk controle had over de situatie. Hij voelde zich een stuk zekerder en liet zijn spanning makkelijk los.

Maar wat was nou die doorbraak waar ik het in het begin over had? Eigenlijk heb ik net al een stukje verteld. Skír had voor het eerst controle over zijn angst. Het was niet meer nodig om in paniek weg te vluchten.

Ik moet jullie eerlijk toegeven dat er veel door mijn hoofd is gegaan tijdens het werken met Skír. Toen ik in het begin van onze training bij hem zat, en hij niets van mij wilde weten, dacht ik na of het wel eerlijk was. Moet je van elk paard een rijpaard willen maken? Ik dacht aan de wilde hengst Spirit, uit een prachtige tekenfilm. Moet je sommige paarden niet gewoon hun vrijheid gunnen? Ik probeerde mij in te beelden hoe het leven voor hem is. Angstig voor mensen, angstig als je ergens iemand ziet lopen, bang voor pijn, weinig zelfvertrouwen en constant op je hoede. Is dat vrijheid?

Ik denk zolang hij nog vast zit in de verschrikkelijke klauwen waarmee de angst hem in bedwang houdt, hij nooit vrij kan zijn. Hij is pas echt vrij als hij zelfvertrouwen heeft, weet wie hij wil zijn en er werkelijk van overtuigd is dat hij de hele wereld aankan!

 

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.