Het is natuurlijk belangrijk dat je paard goed loopt en zijn lichaam correct gebruikt tijdens het rijden. Dit is echter niet alleen te bereiken met training maar het heeft ook veel te maken met een goede houding van de ruiter. In dit artikel ga ik jullie uitleggen waar je op kunt letten bij een goede zit.

Allereerst is het goed om je te realiseren dat een paard in beweging is, als je een goede houding en zit wilt aannemen is het dus belangrijk dat jij als ruiter ook meebeweegt. Eerst kijken we naar een correcte zit. Het is belangrijk om te onthouden dat ieder lichaam anders gebouwd is, voor sommige mensen is het heel moeilijk om precies rechtop te zitten of je voeten netjes onder je heupen te houden. Dit is geen ramp, sommige dingen zou voor jou als ruiter dan gewoon niet mogelijk. Om je kijk op de zit van de ruiter te verbeteren gaan we daarna naar een paar voorbeelden kijken die “niet goed” zijn.

Waar letten we op:

• Hoofdhouding: Kijkt de ruiter recht voor zich uit of kijkt hij juist veel naar het paard? Zijn hoofd en nek ontspannen en recht boven de romp?
• De romp: Is de romp mooi, ontspannen rechtop? Heeft de ruiter een holle of bolle rug? Leunt de ruiter tijdens beweging (draf en galop) met zijn schouders licht naar voren of naar achteren?
• De armen: Hangen de bovenarmen ontspannen langs het lichaam? Is er een rechte lijn vanaf de elleboog naar de mond van het paard? Beweegt de ruiter tijdens de stap, draf en galop licht mee met de beweging van het paardenhoofd?
• De polsen: Zijn de polsen recht ten opzichte van de armen? Draait de ruiter ze soms naar binnen of naar buiten?
• De handen: Staan de handen netjes rechtop? Heeft de ruiter de teugels ontspannen vast of juist heel stevig?
• De benen: Ligt het bovenbeen netjes ontspannen tegen het zadel aan? Zijn de knieën aangesloten aan het zadel? Klemt de ruiter juist heel erg of bewegen zijn knieën heel veel?
• Voeten: Zijn de voeten horizontaal? Dus zijn de hak of de tenen niet te laag? Steunt de voet net achter de tenen (bolletjes van je voet) in de beugel?

De correcte houding en zit

Hier zie je dat de ruiter netjes rechtop zit. Nummer 1 geeft een mooie verticale lijn aan van oren-schouders-heupen-voeten. Je ziet dat de armen ontspannen langs het lichaam hangen. Nummer 2 geeft aan de er een rechte lijn is vanaf de elleboog naar de neus van het paard. De teugels hangen hier erg los, normaal gesproken zouden deze ook op die lijn moeten liggen. Bij nummer 3 zie je dat de voeten netjes recht boven de grond zijn. 

De stoelzit

Hier zit de ruiter in een (overdreven) stoelzit. Lijn 1 zou verticaal en dus recht naar beneden moeten gaan maar loopt nu helemaal scheef. Ook zie je dat hierdoor de hakken omlaag gaan en wat uitgedrukt zijn. “Vroeger” (en het gebeurt nog steeds) werd er altijd aangeleerd om zo goed mogelijk je hakken uit te drukken als je op paard zat. Uit recent onderzoek is echter gebleken dat de knieën een belangrijke taak hebben in de demping van de zit, ze zorgen er dus voor dat je minder hobbelt. Door je hakken ver omlaag te duwen verminder je deze demping enorm en is het dus niet meer mogelijk om dit goed op te vangen. Als mensen in de stoelzit zitten zie je vaak dat ze achter de beweging aankomen en wiebelende voeten hebben. 

Lijn 2 moet een rechte lijn van de elleboog-pols/hand naar de mond (of bij een bitloos hoofdstel naar de neus) van het paard zijn. Je zien dat de handen te laag zijn en daardoor onder de mond terecht komen.

Bij lijn drie zien we dat de hak ver omlaag is en de teen omhoog wijst. Ik heb net al uitgelegd dat dit de demping vermindert en dat het daarom beter is om je voet helemaal recht te houden. Als je het paard (op magische wijze met een toverstokje) weg zou halen zou de ruiter gewoon op de grond terecht moeten komen. In dit geval zou de ruiter achterover vallen. 

Een holle rug

Hier zie je de ruiter met een holle rug zitten. Ze zit ook iets naar voren gebogen. Schouders en hoofd zijn nu niet meer netjes boven de heupen maar te ver naar voren. Lijn twee heb ik oranje gemaakt, omdat de handen wel goed waren geweest als het paard een bit in had gehad. Bij lijn drie zien we weer het gevolg van een ruiter die stijf en met een holle rug op paard zit. De voeten liggen verder naar achteren en daardoor komt de hak omhoog. 

Armen en polsen

Hier zien we de ruiter met een bolle rug achterover zitten. Als je op deze foto goed naar de armen en polsen kijkt zie je dat lijn nummer 2 omhoog gaat en dus heel ergens anders terecht komt dan bij de mond van het paard. Lijn 1 laat zien dat de polsen wel weer omlaag gebogen zijn. Als je deze houding aanneemt tijdens het paardrijden blokkeer je de beweging en soepelheid van je armen. Hierdoor is het erg moeilijk om mee te gaan met de beweging van het hoofd van het paard. 

Het zwaartepunt van het zadel

Ik wilde ook nog even kort ingaan op wat voor invloed het zadel heeft op de zit van de ruiter. Op bovenstaande foto zie je een gele pijl, dit is het zwaartepunt van het zadel (dus het diepste punt). De blauwe pijn wijst naar de ophanging van de beugel, deze ligt veel verder naar voren. Hierdoor wordt de ruiter eigenlijk een beetje in een stoelzit “gedwongen”. Dit komt bij heel veel zadels voor en is dus ook altijd goed om even naar te kijken.

 

Tips om je houding en zit te verbeteren:

1. Kijk naar je zit: Ga eerst eens goed kijken naar hoe je precies zit. Laat een instructeur komen of vraag iemand van stal om eens mee te kijken. Ook is het goed om eens te filmen, op deze manier train je ook weer je oog bij het beoordelen van een goede houding en zit. 
2. Voelen bewustwording: Tijdens het warm stappen, draven en een los galopje kun je best eens nagaan hoe je eigenlijk zit. Wat gebeurt er met jouw lichaam als je paard gaat bewegen?
3. Voel wat je paard doet: Leer voelen wat je paard onder je doet. Je kunt beginnen met voelen met welk voor- en achterbeen je paard als eerste over een balkje stapt. Daarna ga je kijken of je kunt voelen wanneer je paard zijn voor- en achterbenen optilt. Ook probeer je te voelen of hij ontspannen is of niet en wat hij met zijn hoofd en hals doet. Hierdoor zul je ook minder naar beneden kijken. 
4. Begin onderaan: Om een goede houding en zit te krijgen begin je altijd onderaan. Eerst moeten je voeten netjes onder je heupen zijn, dan moet je romp stabiel, ontspannen en recht zijn, daarna je armen en je hoofd. 
5. Wissel af van houding: Het is ook niet goed voor je paard om de hele tijd in dezelfde houding te lopen. Voor jou is het daarom ook goed om af te wisselen. Probeer maar eens een lange zijde in draf in de verlichte zit, daarna ga je weer terug in het zadel zitten, netjes rechtop en blijf je de korte zijde doorzitten. Vervolgens ga je een paar passen lichtrijden en dan weer de verlichte zit. Ook kun je de verkeerde houdingen eens (overdreven) uitproberen om te voelen hoe het is. Voel je spanningen in je lichaam ontstaan? Reageert je paard dan ook anders op je?
6. Rijden met de lange teugel: Om te voelen hoeveel steun je hebt aan de teugels is het goed om eens zonder te rijden. Iemand anders kan jouw paard vasthouden of longeren. Je probeert dan te rijden zoals je altijd doet, let vooral op ontspanning, en probeer je weer bewust te worden van wat er met je lichaam gebeurt. 
7. Rijden zonder zadel: Om een mooie onafhankelijke zit te creëren is het goed om af en toe zonder zadel (bij voorkeur met barebackpad) te rijden. Doe dit echter pas als je ontspannen zonder beugels en zonder zadel durft te stappen. Als je dit te vroeg gaat oefenen kan het zijn dat je met veel spanning aan het rijden bent en hierdoor leer je vaak klemmen met je benen om te blijven zitten. Dit is niet precies de ontspanning waar je naar opzoek bent. 
8. Blijf oefenen: Een échte perfecte zit bestaat niet, er is altijd wel iets te verbeteren. Als je hier graag hulp bij wilt, probeer dan een instructeur te vinden die ook naar jouw lichaam en daarmee dus naar jouw “beperkingen” kijkt. Niet alles is haalbaar en dat hoeft ook niet. Zolang je jezelf maar blijft verbeteren. 

 

Bij iedereen valt wel iets te verbeteren, maar plezier van jou en je paard staat bovenaan.